Tegenwoordig willen kerken graag aantrekkelijk zijn en relevant. Vandaar dat de muziekstijl wordt aangepast, de preekstijl, de inrichting van het gebouw en zelfs de koffie. We hebben het over vraaggericht en doelgroepgericht werken, over een heldere focus en een visie, over programma’s en events. Alles om nieuwe mensen te bereiken. Want daar draait het tenslotte allemaal om: mensen in aanraking brengen met God. We bouwen onze moderne kerken in een ‘excellent spirit’, om iets te laten zien van de grootsheid en de goedheid van God. Dit resulteert in een zondagsdienst die de vergelijking met hedendaagse evenementen glansrijk kan doorstaan.
Ik ben een keer naar een Rooms Katholieke hoogmis geweest en werd getroffen door de overeenkomst met een dienst in mijn eigen moderne kerk. Het kleurrijke dansende licht door de glas-in-loodramen, de muziek van het koor achter en boven me naar voren rolde, waar het, samen met de beelden en schilderijen om me heen, de rituelen op het podium kracht bij zette. Het tilde me op en liet me voelen dat ik deel was van iets groters. Alles bij elkaar was het vreemd vertrouwd. Alleen het gebruik van Latijn had een vervreemdend effect; dit was niet voor mij, dit was iets voor ingewijden.
Hierdoor realiseerde ik mij dat we de (on)gelovige al 1000 jaar op dezelfde manier proberen te bereiken. We gebruiken nog steeds licht, geluid, beelden en rituelen. We gebruiken alleen geen geur meer. (Waarom eigenlijk? Het is een bijzondere belevenis als er een geur de kerk binnenkomt.) Maar de kloof tussen gelovigen en ongelovigen blijft enorm. Dingen die voor ons normaal zijn, ervaren zij misschien als Latijn. Heb je ooit geluisterd naar de tekst van moderne aanbiddingsliederen met de oren van iemand die niet bekend is met het christendom?
Vroeger besteedde men veel tijd, geld en menskracht aan het bouwen van kathedralen. Nu doen we hetzelfde voor onze multimedia-kathedraal. De moderne omgeving zal vertrouwd aanvoelen voor de ongelovige, maar spreken we de goede taal, of klinkt het hen als Latijn in de oren?
“Wat geweest is zal weer zijn. Wat gebeurd is zal weer gebeuren: nieuw is niets onder de zon.”