Ontspannen Christendom

Het evangelie 2.0, doe-het-zelf bijbelstudie voor groepen

Inleiding

Lange tijd was de kerk 1.0: voorin de kerk vertelt iemand hoe het zit, jij mag daarnaar luisteren. Het is niet mogelijk om tijdens de dienst te vragen of de spreker een uitgebreidere toelichting wil geven van wat hij of zij zegt – liefst met veel achtergrond informatie – of om eens ervaringen of inzichten uit te wisselen.

Met de komst van kleine groepen, connectgroepen, groeigroepen, cellen, of hoe ze ook heten mogen, is de mogelijkheid van uitwisseling van ervaringen, kennis en inzichten enorm verbeterd. De kerk ging weer richting 2.0. (1 Korintiërs 14:26)

Toen bleek dat het best lastig is om aan gestructureerde informatie te komen om de uitwisseling van gedachten en ideeën te onderbouwen. Vaak blijft het bij ‘ik heb ergens gelezen’ of ‘ik heb eens gehoord’…

Bijbelstudieboekjes zijn er genoeg, maar waar vind je informatie over allerlei thema’s, die je kunt gebruiken in kleine groepen? Waar haal je achtergrondinformatie vandaan, uitleg van begrippen, onderbouwing van principes?

Dit is een studie met informatie voor mensen vanaf een jaar of 18, die christen zijn en behoefte hebben aan uitbreiding en verdieping van de kennis over hun geloof. Die meer achtergronden en meer onderbouwing willen van waar ze mee bezig zijn in de kerk. Die niet in hun eentje allerlei boeken willen doorlezen of het internet willen afstruinen, maar die met anderen willen uitwisselen wat ze hebben gevonden. Die willen praten over hun geloof, over hun vragen, over hun denkbeelden. Die handvatten willen om verder te komen in hun gesprekken dan de bekende one-liners. Die op zoek zijn naar een dieper fundament voor de praktische toepassing van een boodschap van ruim 2000 jaar oud.

Voor groepen die zich hierin herkennen is dit materiaal geschreven.

Waar kunnen jullie het zoal over gaan hebben:

• Het Koninkrijk van God. Wat is het en wat moet ik ermee?

• De kerk. Wat zegt de Bijbel er eigenlijk over?

• Maar begin bij het begin: de inleiding

Later wil ik materiaal gaan schrijven voor

• Ik ben gekocht en betaald door het bloed van Jezus. Wat wordt daarmee bedoeld?

• Maak alle volken tot Mijn discipelen. Wat is een discipel eigenlijk?

• Liefde volgens de bijbel. ‘I heart Jesus’?

• De vrucht van de Geest en de Ware Wijnstok. In 40 dagen of 12 stappen een beter mens?

• Hemel en hel, hoe zien die eruit?

• Jaaa, gaven-testen! Wie ben ik en waar ben ik goed in?

• Fysisch en metafysisch, natuurlijk en bovennatuurlijk.

• Bidden. Is dat wel nodig als God alles al weet?

• De wet van Mozes. Moeten wij ons daar nu nog aan houden?

• Word vernieuwd in je denken en wees helemaal anders. Waarom is dat nodig?

Of wat jullie zelf aandragen. Het is 2.0 tenslotte …

Wat je moet weten voor je eraan begint.

De onderwerpen zijn niet in één avondje klaar. Trek ook voor de bespreking van deze Inleiding minstens één avond uit. Ieder onderwerp bestaat uit meerdere lessen. Verdieping komt je niet aanwaaien. Het vraagt een tijdsinvestering en discipline. Omdat jullie het samen gaan doen, is ook jouw bijdrage aan de groep belangrijk. Zet daarom zelf per les een avond apart voor de voorbereiding. Wat jij ontdekt in je voorbereiding helpt de groep verder, zowel je vragen als je inzichten. Wees dus niet bang om open te zijn. Foute vragen bestaan niet en foute antwoorden ook niet. Het is een zoektocht die je samen aangaat. Geef elkaar de ruimte en probeer niet tot een gezamenlijke conclusie te komen. Waar de één helemaal warm van wordt, dat kan de ander koud laten. Mensen hebben nu eenmaal verschillende persoonlijkheden, temperamenten, interesses en gaven (Romeinen 12:4-8, 1 Kor. 12:4-6). Help elkaar liever om daarin te groeien, dan dat je de ander probeert te overtuigen van je eigen stokpaardje (Fil. 2:1-8).

Vragen en opdrachten staan altijd in blauw

Extra informatie en toelichtingen staan cursief

• Ben je bereid om de voorbereiding voor de lessen hoog op je prioriteitenlijst te zetten?
• Heb jij nu al antwoorden op één van de vragen in de lijst met onderwerpen?
• Ben je bereid om die antwoorden opzij te zetten en met een ‘neutrale bril’ de stof te bestuderen?
• Wat is voor jou zo belangrijk, dat je het liefste iedereen daarin mee zou willen nemen?
• Ben je bereid om dat opzij te zetten als het niet aan de orde is?
• Wat voor kunde of kennis heb jij waarmee je de groep kunt helpen? (Bijvoorbeeld: jij kan goed luisteren en anderen helpen verwoorden wat ze bedoelen, jij bent analytisch en ziet snel wat de kern is, jij houdt ervan om dingen tot in detail uit te zoeken, jij maakt in je hoofd plaatjes bij wat je hoort en dat helpt je begrijpen wat er bedoeld wordt, jij houdt het groepsproces in de gaten en je wilt graag dat iedereen elkaar begrijpt, jij kan goed uitleggen.)
• Hoe gaan jullie al jullie talenten inzetten voor het groepsproces?

Ook handig om te beseffen: iedereen heeft een andere manier van leren, zie: http://www.studiekring.nl/studietips/verschillende-leerstijlen-verschillende-manieren-van-leren

Als je wilt weten wat je leerstijl is, doe dan een van de gratis testen op internet

Wat je moet weten over bijbellezen,

Jullie krijgen heel veel bijbelteksten – die je zelf moet opzoeken – waarin iets staat over het onderwerp, en jullie moeten ook zelf dingen uitzoeken met behulp van de bijbel. Hoe wil je iets leren over God of geloof zonder de bijbel? Hoe weet je of iets waar is, als je het niet nagaat? De mensen uit Berea controleerden wat Paulus beweerde en werden hierom geprezen (Hand.17:11).

• Ben je in staat om zelf dingen die gezegd worden, na te gaan in de bijbel?
• Vind je het belangrijk om dat doen of te kunnen? Waarom? Wat vinden de anderen van de groep hiervan?

Informatie over ‘studerend’ bijbellezen

1. Lees altijd in de context.

Lees nooit alleen die tekst, maar lees ook wat ervoor en erna staat! Een losse tekst kun je alle kanten uit uitleggen.

Bv: “Kan een mens Gode een dienst bewijzen? Neen, de verstandige bewijst zichzelf een dienst.” ( Job 22:2), of “Alles is mij geoorloofd, maar niet alles is nuttig.” (1 Kor.6:12).

Door de tekst in zijn context te lezen begrijp je hoe die tekst door de schrijver bedoeld is.

De bijbel heeft 66 boeken en die zijn door verschillende schrijvers geschreven. Die schrijvers waren geïnspireerd door God. De profeten kregen soms rechtstreeks een opdracht om iets op te schrijven (bv Ezechiël 24:2; 43:11), of ze kregen visioenen (bv Jesaja 2:1; 13:1; 21:2), maar meestal schreven de schrijvers van de bijbel onder leiding of door aandrang van de Heilige Geest op wat ze om zich heen hadden gehoord of gezien (bijvoorbeeld de schrijvers van Koningen en Kronieken, Johannes en Lucas in hun evangelie,) of wat ze voelden (David in de psalmen). Al die schrijvers hadden een publiek waaraan ze hun boek richtten, die noemen we de eerste hoorders. Voor de schrijvers van de boeken van het Oude Testament was dat het volk Israël. Voor Paulus waren dat de diverse gemeenten en mensen waaraan hij zijn brieven schreef.

Wij zijn niet de eerste hoorders, wij zijn niet de doelgroep van de schrijvers van de bijbel. Maar de bijbel is ook voor ons het Woord van God. De boodschap van God aan de eerste hoorders is ook voor ons van belang. Het is dus belangrijk om te begrijpen wat de boodschap van de schrijvers, geïnspireerd door God, was in de tijd dat het geschreven werd. Dan weten we ook wat de boodschap van God in onze tijd is.

Een context is opgebouwd uit verschillende cirkels:

1. De tekst direct eromheen. Meestal is dat de perikoop (het stukje tekst onder een kopje) waarin de tekst staat.

2. De hele tekst die betrekking heeft op het onderwerp. Vaak is dat het hele hoofdstuk, meestal meer.

3. Het hele boek waarin de tekst staat. Waarom is het boek geschreven, aan wie, en wat is de hoofdlijn van dat boek?

4. De hele bijbel. Wat is de boodschap door de hele bijbel heen over dit onderwerp? (zoek naar andere teksten over hetzelfde onderwerp in de bijbel en lees ook die in hun context) Dit noemen we ook wel ‘schrift met schrift vergelijken’.

5. De tijd waarin het boek is geschreven. Wat waren de gewoonten in die tijd? Wat was de situatie en de cultuur waarin de mensen zaten?

Als je echt wilt begrijpen wat er bedoeld wordt met een tekst, is lezen in de context de beste manier om erachter te komen. Dat vraagt wel veel tijd en een hoop uitzoekwerk, maar het is de moeite waard. De bijbel komt zo tot leven en wordt één groot verhaal van Gods handelen met de mensen, in plaats van een verzameling losse verhalen en flarden tekst. Dan begrijp je ook dat je daar niet zomaar een losse tekst uit mag halen om toe te passen zoals jij wilt. Dat noemen we ‘de bijbel laten buikspreken’ of biblicisme.

Als je uit een boek van een hedendaagse schrijver een paar zinnen haalt en op grond daarvan zegt dat de schrijver dit of dat bedoeld heeft, dan gaat iedereen steigeren en verwijzen naar de grote lijn van het boek. Waarom zou je dat dan wel bij de bijbel mogen doen?

Ik wil je uitdagen om eens een heel bijbelboek achter elkaar te lezen, dus in één keer, zoals je ook een gewoon boek zou lezen. Neem dan een makkelijk leesbare vertaling!

Je kan dit een keer met de hele groep doen, bijvoorbeeld nadat je een bepaald thema hebt afgerond en voor je aan een nieuwe lessenserie gaat beginnen. Zoek een wat korter boek als jullie niet allemaal leesbeesten zijn, zoals het evangelie van Marcus. Misschien zijn er mensen die het leuk vinden om van te voren op zoek te gaan naar achtergrond informatie bij dat boek: wanneer is het geschreven en door wie, voor wie is het geschreven, wat er gebeurde in die tijd, enz. Deel de achtergrond informatie die je hebt gevonden met de groep voordat jullie het boek gaan lezen.

Als jullie allemaal het boek hebben gelezen, deel dan je ervaring met elkaar. Het is niet de bedoeling dat je het over losse teksten gaat hebben! Het gaan om het beeld wat je krijgt van het hele boek als je het in één keer leest.

• Is het boek anders dan je dacht? Hoe?
• Ga je vanaf nu de losse teksten anders lezen, denk je?
• Als je wel zin hebt in een experiment met je groep, laat dan iemand voorlezen. Met name de brieven uit het Nieuwe Testament en de wetsteksten uit het Oude Testament werden oorspronkelijk voorgelezen. ( Kol. 4:16, 1 Tess. 5:27, Ex. 24:7, Joz 8:34, Neh 8:4, Hand.15:21) De voorlezer moet zich wel goed voorbereiden. Je moet het vloeiend en op toon kunnen voorlezen, alsof je een preek houdt. Neem ook hiervoor een makkelijk leesbare vertaling. Begin met een brief van ongeveer 4 hoofdstukken en lees die in één keer voor.

Laat iemand anders de achtergrond informatie bij die brief opzoeken. Het is leuk als iedereen de brief ook zelf heeft doorgelezen, liefst in één keer. Dan kan je een vergelijking maken tussen het lezen en het horen van de tekst. Ook dit kan je een keer doen na afloop van een lessenserie, voordat je aan de volgende begint.

• Is de brief anders dan je dacht? Hoe?
• Ga je vanaf nu de losse teksten anders lezen, denk je?

2. Een rhema-woord

Soms lees je de bijbel en springt er ineens een tekst uit die jou heel erg aanspreekt. Het krijgt voor jou een speciale betekenis, alsof God direct tot jou spreekt. Dit wordt wel een rhema-woord genoemd. Die betekenis kan soms heel anders zijn dan wat de context aanwijst. Het is dan ook geen uitleg van de tekst, maar een woord van God, speciaal voor jou. Koester die ervaring! Als je acties wilt gaan ondernemen op grond van een rhema-woord, toets dat dan wel aan de grote lijnen van de hele bijbel en overleg met anderen of het wel klopt wat jij wilt.

Gebruik een rhema-woord niet om anderen te vertellen wat ze volgens de Bijbel moeten doen. Het was een woord voor jou, geen regel voor anderen en geen uitleg van de tekst.

• Heb je wel eens een rhema-woord gehad? Wat was het effect op jou? Hadden de anderen dat ook?
• Wat vind je van het verschijnsel rhema-woord? Is het bijbels?
• Zeggen Daniël 9, Lucas 24:31 en 45 en Johannes 14:26 iets over een rhema-woord? Of gaat het daar over iets anders?

3. Lees verschillende vertalingen

Het Oude Testament is voornamelijk geschreven in het Hebreeuws, het Nieuwe Testament in het Grieks. In de tijd van Jezus was het Oude Testament vertaald in het Grieks. Toen het christendom kwam, werd al snel de Griekse tekst van het OT en het NT vertaald naar het Latijn. Rond het jaar 400 werd het Oude Testament vanuit het Hebreeuws vertaald naar het Latijn door Hiëronymus. Deze Latijnse vertaling werd weer vertaald in andere talen, oa het Nederlands. In 1619 kreeg een groep geleerde mensen de opdracht van de Staten Generaal (= de regering) om een Nederlandse vertaling te maken vanuit de oorspronkelijk talen. Dat werd de Staten Vertaling. Sindsdien is het de gewoonte om voor een vertaling terug te gaan op de oorspronkelijke talen en te vertalen met een groep en niet als een enkeling.

Vertalen betekent keuzes maken; hoe vertaal je een bepaald woord of een bepaalde zin zodat de betekenis het beste duidelijk wordt? De achtergrond en de bedoeling van de vertalers zal altijd doorklinken in de keuzes die ze maken en heeft onder andere te maken met zo letterlijk mogelijk vertalen of zo leesbaar mogelijk vertalen.

Door een aantal vertalingen naast elkaar te leggen kan je de verschillende keuzes van de vertalers zien. Een andere keuze is niet per definitie een foute keuze en een nieuwere vertaling is niet per se een betere vertaling. De één kiest voor de ene variant, de ander voor de andere. Aan ons als lezer de mooie taak om die varianten te vergelijken en daar onze eigen keuzes in te maken.

3B Soorten vertalingen

A. Concordante vertalingen (= zo letterlijk mogelijk):

De Staten Vertaling, King James (Engels) en NBG zijn oude vertalingen, met soms moeilijk taalgebruik, maar wel zo letterlijk mogelijk uit de oorspronkelijke talen vertaald. De Herziene Statenvertaling is een herziening van de Staten Vertaling. Het verouderde taalgebruik van de SV is herzien, maar er is ook gebruik gemaakt van wat er tegenwoordig bekend is over grondtaal en grondtekst. (zie http://www.statenvertaling.nu/vraagaantwoord.html#2 )

De Amplified is een Engelse vertaling die probeert de rijkdom aan betekenissen weer te geven in de tekst. Als er meerdere vertalingen of een bredere betekenis van een woord mogelijk is, hebben ze die er in de tekst bij gezet.

De Naardense bijbel is een hele letterlijke vertaling die probeert de sfeer en de poëzie van de grondtekst weer te geven. Deze vertaling is door één man gemaakt.

B. Literaire vertalingen (= leesbaar, mooi taalgebruik):

De NBV en de Willibrord zijn modernere vertalingen. Ze hebben de leesbaarheid en mooi taalgebruik voorrang gegeven boven een zo letterlijk mogelijke vertaling. Daardoor zijn ze prettig leesbaar, maar nog wel dicht bij de grondtekst. De Groot Nieuwsbijbel is wat vrijer, losser, van de grondtekst vertaald.

C. Parafrasen (= navertellingen)

‘Het Boek’ en de Contemporary English Version zijn parafasen. Ze vertellen zo duidelijk mogelijk wat er in de grondtekst staat. Doordat ze zo duidelijk zijn, kunnen ze heel verhelderend werken, maar voor het nauwkeurig bestuderen van de bijbel zijn ze ongeschikt. Daarvoor is de vertaling niet nauwkeurig genoeg en is de invloed van de vertalers op de tekst te groot. Als (voor)leesbijbel zijn ze ideaal.

The Message is een hele vrije parafrase. Er wordt niet alleen naverteld wat er in de grondtekst staat, maar het wordt ook toegelicht en verlevendigd. Heel inspirerend om te lezen, maar totaal ongeschikt als bron om teksten te vergelijken, te bestuderen of uit te leggen. Daarvoor staan er teveel toevoegingen van de vertaler in, die niet terug gaan op de grondtekst.

• Wat vind je hiervan? Vind je het belangrijk om meerdere vertalingen te vergelijken? Waarom zou je dat willen?
• Welke vertaling lees jij meestal en waarom?
• Is het noodzakelijk om achtergrond informatie te hebben om de bijbel goed te kunnen begrijpen, of is het de Geest die jouw ogen opent voor de betekenis van de tekst?
• Hoe belangrijk is voor jou de oorspronkelijk boodschap van de schrijver bij het begrijpen van een tekst?

4. Hulpmiddelen:

https://www.debijbel.nl/start

Een site waar je kan zoeken op tekst en op woorden, in heel veel bijbelvertalingen en die naast elkaar kan leggen.

Als je alleen de naam van het bijbelboek intypt, krijg je de ‘inhoudsopgave’ van dat boek. Handig als je snel een overzicht wilt van wat er in een boek staat.

http://www.naardensebijbel.nl/zoek.php

de Naardense bijbel digitaal

http://www.biblegateway.com/

Een site waar je ook kan zoeken in parafrases, bv The Message en Het Boek (eind naar beneden scrollen). Hier vind je ook de Amplified.

Onder http://www.biblegateway.com/resources/commentaries/ vind je Engelstalige commentaren op bijbelboeken en bijbelgedeelten. Je kunt hier heel veel verhelderende informatie vinden over de uitleg van een bijbelgedeelte.

http://www.blueletterbible.org/index.cfm (Engelstalig)

Heeft o.a. Strongs concordance. Als je een tekst opvraagt, zie je naast de meeste woorden een cijfer staan. In Gen. 1:1 staat naast ‘beginning’ 7225. Als je op dat cijfer klikt krijg je het woord wat in de grondtekst staat, hoe dat woord ook wordt vertaald in de bijbel, en andere plaatsen in de bijbel waar dat woord voorkomt. Heel leuk om eens te kijken welke woorden in de grondtekst staan, maar denk niet dat je hiermee de bijbel beter kan vertalen dan die honderden geleerden in de loop der eeuwen.

Het geeft wel een stuk diepte en extra rijkdom aan de betekenis van de woorden.

http://www.startersbijbel.nl/bijbeluitleg/

Nuttige informatie over bijbelstudie

http://www.jongerenbijbel.nl/thema/inleiding-op-de-bijbel/

In de rechter kolom staat per bijbelboek de hoofdlijn van de inhoud en andere nuttige informatie.

http://www.st-impact.nl/joomla/

Ongelofelijk veel achtergrondinformatie bij de bijbel. De liefhebber is hier de eerste week nog niet uitgelezen…

En verder natuurlijk gewoon wikipedia en google.com. Houd vooral bij Google de bron in de gaten. Als je op zoek gaat naar informatie over een onderwerp, dan krijg je rijp en groen door elkaar. Kijk op een site van een kerk of christelijke organisatie altijd even naar ‘wat wij geloven’ of ‘visie’ e.d.. Dan weet je met welke achtergrond iets wordt geschreven. Zoek ook altijd naar minimaal 2 verschillende bronnen. Met verschillend bedoel ik dat ze niet letterlijk dezelfde tekst hebben. Er wordt heel wat geknipt en geplakt op internet….

Copyright © Hetty Voogel.

Wil je deze studie gebruiken met een groep, laat me dat dan weten, ik ben heel benieuwd naar jullie ervaringen. Ik zou het ook op prijs stellen als jullie €1,- p.p. willen geven als bijdrage in de kosten.

Comments